Xác thực tài khoản mạng, góp phần hạn chế vấn nạn lừa đảo trực tuyến

Nhiều ý kiến cho rằng, quy định quản lý chặt hơn tài khoản mạng xã hội vừa đáp ứng được yêu cầu về quản lý nhà nước cũng như nhu cầu của người dân nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi hợp pháp của cá nhân và tổ chức trên không gian mạng; góp phần hạn chế việc lừa đảo trực tuyến đang trở thành vấn nạn nhức nhối.

Chỉ những tài khoản xác thực mới được đăng tải thông tin trên mạng xã hội

Nghị định 147/2024/NĐ-CP thay thế cho Nghị định 72/2013 và Nghị định 27/2018 trước đây và sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25/12. Nghị định 147 quy định biện pháp thi hành việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng đối với dịch vụ, tài nguyên Internet; thông tin trên mạng; cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động; giám sát thông tin và ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật trên mạng. Nghị định áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng.

Đáng chú ý, tại điểm e khoản 3 điều 23 của Nghị định, đã chính thức bắt buộc xác thực tài khoản mạng xã hội bằng số điện thoại di động (ĐTDĐ) nhằm đảm bảo chỉ những tài khoản đã xác thực mới được đăng tải thông tin (viết bài, bình luận, livestream) và chia sẻ thông tin trên mạng xã hội. Theo đó, những tổ chức, doanh nghiệp (DN), cá nhân nước ngoài cung cấp thông tin xuyên biên giới vào Việt Nam có sử dụng dịch vụ cho thuê lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam hoặc có tổng số lượt truy cập từ Việt Nam thường xuyên trong 1 tháng từ 100.000 lượt trở lên sẽ phải chịu một số trách nhiệm.

Cụ thể, các đơn vị cung cấp thông tin xuyên biên giới phải thực hiện xác thực tài khoản của người sử dụng dịch vụ mạng xã hội bằng số ĐTDĐ tại Việt Nam. Trong trường hợp người sử dụng xác nhận không có số ĐTDĐ tại Việt Nam thì phải xác thực tài khoản bằng số định danh cá nhân theo quy định của pháp luật về định danh và xác thực điện tử. Trường hợp người dùng mạng xã hội sử dụng tính năng livestream với mục đích thương mại, tổ chức, DN, cá nhân nước ngoài cung cấp dịch vụ mạng xã hội phải thực hiện xác thực tài khoản bằng số định danh cá nhân.

Nhiều ý kiến ủng hộ quy định này, nhất là trong bối cảnh số lượng tài khoản mạng xã hội ảo, giả mạo tại Việt Nam vẫn chiếm một tỷ lệ không nhỏ. Trong khi đó, sự tồn tại của các toài khoản mạng xã hội ảo, mang tính ẩn danh đã tạo cơ sở để các đối tượng thực hiện những hành vi phạm pháp cũng như gây nhiều khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc truy vết, đặc biệt là trong các vụ việc lừa đảo trực tuyến đang diễn ra tràn lan trên không gian mạng.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, Bộ TT&TT, quy định về xác thực tài khoản người dùng mạng xã hội bằng số ĐTDĐ là cần thiết bởi tội phạm lừa đảo trên không gian mạng đang có xu hướng gia tăng. Quy định này xuất phát từ yêu cầu về quản lý nhà nước cũng như nhu cầu của người dân muốn quản lý chặt chẽ hơn các tài khoản mạng xã hội để hạn chế lừa đảo trực tuyến.

Bên cạnh đó, mạng xã hội rất rộng, việc xác thực bằng số điện thoại cá nhân sẽ góp phần để người dùng nâng cao trách nhiệm và ý thức khi cung cấp thông tin lên mạng xã hội, đồng thời tạo thuận lợi hơn cho các cơ quan chức năng giám sát, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm.

Tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý trong việc truy vết, xử lý các hành vi vi phạm

Chia sẻ thêm với PV Báo CAND, ông Nguyễn Phú Lương, Phó Giám đốc Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT cho rằng, việc xác thực các tài khoản số bao gồm các tài khoản mạng xã hội, mạng chia sẻ, OTT, tài khoản ngân hàng và các dịch vụ online khác là rất cần thiết vì một môi trường mạng lành mạnh, văn minh. Đặc biệt, ngày càng có nhiều hoạt động của người dân đang từng bước chuyển dịch từ môi trường thực sang môi trường số, thậm chí có rất nhiều những hoạt động, tương tác của người dân đã biến mất trong cuộc sống ngoài đời thực và chỉ còn xuất hiện trên môi trường số.

Việc quản lý, xác minh các tài khoản số sẽ giúp hệ thống luật pháp được áp dụng một cách thống nhất, bình đẳng, không phân biệt đời thực hay trên mạng. Điều này góp phần loại bỏ các nội dung xấu, sai trái, vi phạm pháp luật như lừa đảo hoặc gây hại cho xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức khi tham gia vào không gian mạng.

Ngoài ra, việc xác thực tài khoản mạng xã hội cũng sẽ góp phần quan trọng trong việc hạn chế tình trạng lừa đảo trên không gian mạng đang diễn ra một cách tràn lan như hiện nay. Khi các thông tin được định danh chính xác thì mọi hành vi lừa đảo trực tuyến có thể dễ dàng bị truy vết, phát hiện và xử lý các cá nhân vi phạm một cách nhanh chóng. Đây cũng là một giải pháp quan trọng và cần thiết, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trên không gian mạng.

Đồng quan điểm này, ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc công nghệ công ty NCS, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho rằng, quy định xác thực tài khoản mạng xã hội của người dùng bằng số điện thoại có ý nghĩa quan trọng vì như hiện nay, trên không gian mạng có rất nhiều đối tượng ẩn danh, chúng ta không biết đối tượng đấy là ai, ở đâu. Trong khi đó, hiện nay số điện thoại của người dùng đã được xác thực, liên kết với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nên việc xác thực tài khoản mạng xã hội bằng số điện thoại sẽ giúp cơ quan chức năng xác định rõ được ai là ai trên không gian mạng.

Thậm chí trong một số vụ việc có thể giúp cơ quan chức năng điều tra, truy vết, đấu tranh, từ đó có thể thu hồi được dòng tiền cho các nạn nhân đã bị lừa đảo. Bên cạnh đó, khi tài khoản được gắn với thông tin xác thực, người dùng sẽ cẩn trọng hơn trong việc chia sẻ và bình luận, vì họ phải chịu trách