Luật Căn cước 2023 được Quốc hội thông qua ngày 27/11/2023 gồm 7 chương 46 điều quy định về cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu căn cước; thẻ căn cước, căn cước điện tử; giấy chứng nhận căn cước; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Theo quy định của luật thì người chuyển giới được phép đổi thẻ căn cước mới từ ngày 01/7/2024. Quy định này nhận được sự ủng hộ rất lớn của cộng đồng những người chuyển đổi giới.
Cụ thể, tại điểm C khoản 1 Điều 24 Luật Căn cước số 26/2023/QH15 ngày 27/11/2023 có hiệu lực từ ngày 01/7/2024 thì công dân được đi cấp đổi thẻ căn cước khi xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính theo quy định của pháp luật.
Được sửa đổi lại giới tính chính là mong muốn chung của cộng đồng người chuyển giới, giúp họ tự tin hơn. Đồng thời, giúp họ bảo vệ một số quyền lợi của bản thân, là cơ sở để thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân trong các quan hệ dân sự, kinh tế, các thủ tục hành chính theo quy định pháp luật.
Theo quy định của luật căn cước, đối với trường hợp cấp đổi căn cước công dân do xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính hoặc thay đổi thông tin mà thông tin đó chưa được cập nhật, điều chỉnh trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì người dân cần đến Công an phường, xã xuất trình các giấy tờ, tài liệu có giá trị pháp lý chứng minh những thông tin đã thay đổi.
Sau khi công dân điều chỉnh thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì đến cơ quan công an quản lý căn cước để làm lại thẻ căn cước công dân theo quy định. Điều này đáp ứng một trong những quyền cơ bản của công dân, đồng thời cũng là một trong những cái thủ tục hành chính để Nhà nước quản lý công dân theo quy định pháp luật.
Tuy nhiên, cộng đồng người chuyển giới cho biết vướng mắc lớn nhất hiện nay là chưa có hướng dẫn quy định cụ thể về quyền chuyển giới của cá nhân, quyền thay đổi tên của cá nhân nếu đã xác định lại giới tính. Những rào cản này sẽ được tháo gỡ trong trường hợp Luật Chuyển đổi giới tính được thông qua và có hiệu lực. Bộ Công an cho biết khi đó cũng sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn về quy trình cập nhật thông tin dân cư đối với trường hợp chuyển đổi giới tính.
